Ин мақола бо чунин унвон тасодуфан номгузорӣ нашудааст. Зеро маҳз 34 сол қабл дар Қасри Арбоби шаҳри бостонии Хуҷанд шахсияти миллатдӯсте бо номи Эмомалӣ Раҳмон ба сари қудрати давлат омад. Имрӯз номи ӯ дар дили мардуми Тоҷикистон ва тоҷикони бурунмарз ҳамчун рамзи эҳёи давлатдории миллӣ мақоми хосро соҳиб аст. «Ба нафақа баромада, дар бораи имрӯз ва фардои Ватани худ, халқи ҷафокашидаи худ бисёр меандешидам. Аммо вақте, ки ман Эмомалӣ Раҳмонро ҳамчун шахсият ва сиёсатмадор шинохтам, итминон ҳосил кардам, ки Тоҷикистонро ояндаи дурахшон интизор аст. Халқи тоҷик сарнавишти худро ба дасти шахси боэътимод супурдааст» (Раҳмон Набиев, собиқ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, солҳои 1991-1992). Аз рӯзҳои аввали соҳибистиқлолӣ кишвар ба мушкилоти бузурги сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангӣ рӯ ба рӯ шуд. Қувваҳои қудратталаби дохилию хориҷӣ тавонистанд дар муддати кӯтоҳ Тоҷикистони азизро ба гирдоби ҷанги дохилии хунин бикашанд.

Адабиёти ҳазорсолаи форс - тоҷик ҳамеша ба пажӯҳандагони андешаманду жарфнигар ниёз дорад. Агар тазкиранависон дар пайи ҷустуҷӯи дарёфтҳои адибон намебуданд, мо хонандагони оддӣ дар воридшавӣ ба жарфои осори гузаштагон дармемондем. Зеро маҳз таҳлилгарони бинишвар метавонанд ба нозукиҳои сухани сараву ташбеҳоти малеҳ, андешаҳои фалсафиву ирфонӣ дарбираванд, он андешаҳоро аз зеҳне ба зеҳни дигар бирасонанд. Устоди зиндаёд Шоҳвалӣ Саидҷаъфаров яке аз он муфассирони шоистаи адабиёт буданд, ки дар умри кутоҳи худ тавонистанд дар дили садҳо ҷавонони донишёб чароғи рӯшноии адабиёти куҳани тоҷиконро фурӯзон кунанд. Агар бигӯем, ки мавсуф шӯридаву мафтуни сухани зебои тоҷикӣ буданд, иштибоҳ нахоҳем кард.

Ҳеҷ кас мисли омӯзгор дар саҳифаҳои зиндагии инсон нақши амиқу пойдор намегузорад. Дар зиндагии ҳар инсон омӯзгоре ҳаст, ки на танҳо ӯро бо алифбо, адад ва формула ошно кардааст, балки бо самимият, меҳрубонӣ ва меҳнатдӯстӣ роҳнамоӣ намудааст. Он омӯзгорон, ки ба хотири як сарчашмаи нурбахш - илм ва инсонпарварӣ, тамоми ҳастии худро бо шукӯҳу муҳаббат нисор мекунанд, сазовори номе ҳастанд, ки аз «муаллим» болотар - «Устоди зиндагӣ»-ст. Имрӯз, вақте мо ба саҳми омӯзгорон назар меафканем, мебинем, ки дар паси ҳар як шахси муваффақ, донишманд ва босавод, як чеҳраи меҳрубон меистад, ки барояш дарси аввал- дарси одамиятро гуфтааст. Омӯзгор будан танҳо ба додани дарс ё анҷоми вазифаи касбӣ маҳдуд намешавад. Ин касб, як рисолати азим аст. Рисолати бедор кардани ақлҳо, ташаккули шахсиятҳо ва ба сӯи фардо раҳнамоӣ кардани насли нав.

Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ яке аз куҳантарин муассисаҳои таълимии кишвар ҷиҳати омодасозии кадрҳои омӯзгорӣ ба ҳисоб меравад. Аз самари сиёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин муассисаи бонуфуз дар даврони соҳибистиқлолии кишвар рушду пешрафти бесобиқа касб намуда, бо татбиқи иқдомҳои судманди Ҳукумати ҷумҳурӣ, ташаббусҳои маорифпарваронаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар роҳи иҷрои рисолати муқаддасу пуршараф – омоданамоии мутахассисони соҳибкасб, гомҳои устувор бармедорад. Аз ҷумла, тайи чанд соли охир, новобаста ба шароити зудтағйирёбандаи ҷаҳони муосир, таъсири чолишҳои асри иттилоот ба низоми илму маориф, ба дастовардҳои назаррас ноил шуда, миёни муассисаҳои таҳсилоти олии касбии кишвар мавқеи сазовори хешро нигоҳ медорад.

Фаъолияти пурсамари муассисаи таълимӣ ҳама вақт ба кадрҳои баландихтисос вобаста аст. Дар фаъолият ва ташкили раванди таълим, ин омил бештар нақш мебозад. Барои ҳамин ҳам пас аз анҷоми ҷанг ва саршавии барқароркунии хоҷагии халқ тибқи қарори Вазорати маданияти Иттиҳоди Шӯравӣ аз 15 августи соли 1945 таҳти №1373 дар заминаи омӯзишгоҳи омӯзгории шаҳри Кӯлоб, ки дар гузашта номҳои «Курси педагогӣ» (1931-1934), «Техникуми педагогӣ» (1934-1935), «Комбинати педагогӣ» (1935-1938) ном доштааст, Институти дусолаи муаллимии шаҳри Кӯлоб таъсис ёфт. Институти дусолаи муаллимии Кӯлоб (ҳоло Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ) дар Ҷумҳурии Тоҷикистон чаҳорумин ва дар Ҷануби Тоҷикистон нахустин боргоҳи илму маърифат ба шумор рафта, соли 2015-ум таҷлили 70-солагии он баргузор гардид.

Дар тули ҳаёти сипаришуда бо олимону фозилону донишмандони зиёде ҳамсуҳбат шудаму аз андешаронии онҳо ғизои маънавӣ гирифтам. Аммо лаззати гуфтори устод Зафар Мирзоён дигар буд. Рафтораш дигар буд, суҳбаташ дигар буд, андешаронияш дигар буд, муносибаташ бо рӯйдодҳои зиндагӣ дигар буд, афкору амалҳояш ба масъалаҳои милливу забони модарӣ дигар буд. Чун дигар фарҳехтагони миллат ҳар лаҳзаи умри хешро мехост ба ҳувияти милиӣ, худшиносиву худогоҳии миллӣ бахшад, ҳатто дақиқаву сонияҳоро намехост, ки барабас сарф намояд. Устод ба қадри вақт мерасид. Боре дар суҳбат гуфта буд: -Эй кош, як шабонарӯз 24 соат неву 36 соат мешуд. Ман он вақт ба моҳияти ин суханон чандон сарфаҳм намерафтам.

Дар ҳар давру замон шахсиятҳое ҳастанд, ки бо ҳузури худ дар ҷомеа на танҳо як соҳаро рушд медиҳанд, балки рӯҳияи умумии маърифатро боло мебаранд. Онҳо мисли чароғи равшан дар шаби тира роҳнамоӣ мекунанд, насли навро ба роҳи дурусти дониш, хирад ва садоқат мебаранд. Яке аз чунин чеҳраҳои барҷаста дар фазои илму фарҳанги муосири тоҷик Худойдодова Шарофат Зардовна мебошад. 26 апрели соли 1967 дар шаҳри бостонии Кӯлоб, ки аз қадим гаҳвораи дониш ва маърифат буд, дар хонадони зиёӣ тифле ба дунё омад, ки баъдтар ба яке аз чеҳраҳои шинохтаи илм ва фарҳанг табдил ёфт. Ин чеҳраи муваффақ ва бонуи иззатманд аз овони кӯдакӣ бо муҳаббати беандоза ба китоб, сухан ва забон тарбия ёфт. Омӯзишро дар мактаби миёнаи №9-и шаҳри Кӯлоб (1974–1984) оғоз намуда, аллакай дар он айём аз худ истеъдоди хос дар сухан, навишт ва таҳлил нишон медод.

Дар ҷануби Тоҷикистон, дар яке аз  шаҳрҳои қадимтарини он- Кӯлоби бостонӣ, муассисаи бонуфузи таълимие бо номи Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ қарор дорад, ки дар тули ҳаштод соли охир яке аз парчамбардорони илму маърифат мебошад. Дар тули ин солҳо ин муассисаи таълимӣ дар тайёр намудани ҳазорон ҳазор мутахассисони соҳаи илму маориф ва дигар самтҳои хоҷагии халқи Тоҷикистон саҳми босазои худро гузошта, барои манфиати миллату давлат хизматҳои шоён ба анҷом дода истодаанд. Ногуфта намонад, ки ин боргоҳи илму дониш бо тавассути устодони заҳматқарин ва олимони масъулиятшинос чароғи маърифатро дар дилу зеҳни ҳазорон насли ҷавонону умедбахш доимо фурӯзон нигоҳ дошта истодаанд.

Аҳли омӯзгорон, толибилмон ва донишмандони соҳаи маорифи Тоҷикистон 4 сол пеш 80-солагии таваллуди Ҷумъа Шарифовро қайд намуданд. Ҷумъа Шарифов яке аз педагогҳои эътирофгашта, олими дурандеш, хушгуфтору хушрафтор ва нозуктабиат буд. Соли 1958 шиносоии аввалини мо дар Донишкадаи давлатии Кӯлоб сурат гирифт. Аз он вақт солҳои зиёд сипарӣ шуд. Ҷумъа Шарифов дар курси дуюм таҳсил мекард. Ба ёд меорам, ки дар гурӯҳи онҳо чӣ қадар ҷавонони илмдӯсту қобилиятнок таҳсил мекарданд: Қурбонов Р. (аз н. Комсомолобод (Нурободи имрӯза)), Ҳазратқулов Н. ва Ҳошимов (аз н. Совет (ҳозира Темурмалик)), Акбаров Р. (аз н. Муминобод) ва дигарон.