ВАҲДАТ- МАҲЗАРИ САОДАТИ МИЛЛАТ

Ваҳдат ва якпорчагии миллӣ асоси субот, тараққиёт ва саодати ҳар як кишвар маҳсуб меёбад. Таърихи халқи тоҷик, бахусус солҳои душвори ибтидои истиқлолият, собит сохт, ки бе ваҳдат ва ҳамдигарфаҳмӣ ҷомеа наметавонад роҳи рушду камолро тай намояд. Танҳо тавассути ваҳдати миллӣ имконпазир гардид, ки Тоҷикистон аз вартаи нобудӣ раҳ ёфта, ба як давлати орому амн табдил ёбад.

Ваҳдат дар маънои васеи худ маънои ягонагӣ, ҳамфикрӣ ва муттаҳидии мардумро ифода мекунад. Ин ягонагӣ метавонад аз ҷиҳати сиёсӣ, фарҳангӣ, мазҳабӣ ва иҷтимоӣ бошад. Дар мисоли Тоҷикистон, ваҳдат на танҳо як арзиш, балки шарти ногузири бақои давлат ва ҷомеа гардид. Бо ташаббус ва роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон рӯзи 27-уми июн ҳамчун Рӯзи Ваҳдати миллӣ, рамзи пирӯзии ақл бар ҷангу низоъ ва оғоз гардидани давраи нави сулҳу оромӣ ва созандагӣ ҷашн гирифта мешавад.

Ваҳдати миллӣ ҳамчун пояи суботи сиёсиву иҷтимоӣ ва рушду пешрафти давлатдорӣ, яке аз дастовардҳои муҳими даврони истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шумор меравад. Дар таърихи муосири Тоҷикистон, расидан ба ваҳдати миллӣ танҳо пас аз як марҳилаи мушкили таърихӣ - ҷанги шаҳрвандии солҳои 1992-997  ба даст омад. Ин ваҳдат, ки дар пояи иродаи мардум, дипломатияи оқилона ва сиёсати созандаи роҳбарияти кишвар шакл гирифт, имкон дод, ки Тоҷикистон роҳи сулҳ, эҳё ва тараққиро интихоб намояд. Ваҳдат дар маънои васеъ аз якпорчагӣ, ҳамфикрӣ ва муттаҳидии неруҳои ҷомеа иборат аст. Таърихи давлатдории тоҷикон собит менамояд, ки маҳз ваҳдат заминаи асосии рушду нумӯи давлат буда, дар шароити муосир он омили стратегӣ маҳсуб меёбад. Пас аз ба имзо расидани Созишномаи умумии сулҳ ва ризоияти миллӣ дар соли 1997, Тоҷикистон вориди марҳилаи нави рушди осоишта гардид.

Пас аз ба даст омадани ваҳдати миллӣ, Ҷумҳурии Тоҷикистон тавонист марҳила ба марҳила мушкилоти сиёсиву иқтисодӣ ва иҷтимоии пас аз ҷангро бартараф намояд.

Инкишофи соҳаҳои калидӣ - маориф, тандурустӣ, энергетика ва инфрасохтор -далели равшани нақши ваҳдат дар рушди устувори ҷомеа мебошад. Маҳз фазои орому осоишта ва муҳити ваҳдатофар имконият дод, ки Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ мавқеи худро мустаҳкам намояд.

Бо вуҷуди ин дастовардҳо, бояд ҳушёр буд. Ҷомеаи муосир ҳамеша дар ҳоли таҳаввул аст ва ҳамзамон бо он таҳдидҳои нав ба амнияти миллӣ ва ваҳдати ҷомеа низ вуҷуд доранд - аз ҷумла паҳншавии идеологияҳои ифротӣ, хатари ҷудоихоҳӣ ва сӯистифода аз шабакаҳои иҷтимоӣ барои барангехтани низоъ. Аз ин рӯ, масъулияти ҳар як шаҳрванди бедордил ва зиёӣ аст, ки барои ҳифзи ваҳдати миллӣ саҳми худро гузорад.

Дар замони муосир, ки ҷаҳонишавӣ равандҳои гуногунро ба ҷомеа таҳмил мекунад, ваҳдат ҳамчун сипари устувор аз манфиатҳои миллӣ ҳифз мекунад. Ваҳдати миллӣ на танҳо як калима, балки амали воқеӣ ва роҳи ҳаётии ҳар як тоҷик бояд бошад. Танҳо бо зиракии сиёсӣ, фарҳанги баланди шаҳрвандӣ ва эҳтиром ба арзишҳои миллӣ метавонем саодати воқеии миллатро таъмин намоем.

Ваҳдат ҳамчун асоси ҳамдигарфаҳмии миллӣ ва пойдории давлатдорӣ яке аз арзишҳои муҳимтарини ҷомеаи муосири тоҷик ба ҳисоб меравад. Пас аз хатми ҷанги шаҳрвандӣ дар Тоҷикистон, барқарорсозии ваҳдат ба калиди ҳалли ҳамаи масъалаҳои иҷтимоиву сиёсӣ табдил ёфт.

Дар фазои сулҳу ваҳдат, Ҷумҳурии Тоҷикистон тавонист рушди иҷтимоиву иқтисодиро ба роҳ монад. Аз ҷумла, баланд шудани сатҳи зиндагии мардум, беҳтар шудани дастрасӣ ба маориф ва тандурустӣ, афзоиши сармоягузориҳои дохиливу хориҷӣ ва эҳёи арзишҳои миллӣ аз ҷумлаи дастовардҳои ин марҳила мебошанд. Ваҳдат на танҳо арзиши маънавӣ, балки амали воқеии сиёсӣ мебошад, ки бояд пайваста ҳифз ва таҳким ёбад.

Бо вуҷуди суботи сиёсӣ, таҳдидҳо ба ваҳдати миллӣ дар шаклҳои гуногун вуҷуд доранд. Паҳншавии ғояҳои ифротӣ, бархӯрди манфиатҳои сиёсӣ ва таъсири манфии шабакаҳои иҷтимоӣ метавонанд ҷомеаро ба низоъ кашанд. Аз ин рӯ, рушди фарҳанги сиёсӣ, боло бурдани маърифати ҳуқуқии шаҳрвандон ва фаъол сохтани нақши ҷавонон дар ҷомеа яке аз самтҳои муҳими сиёсати давлатӣ мебошад.

Ваҳдат ҳамчун рамзи саодати миллат бояд на танҳо шиор, балки принсипи ҳаётии ҳар як шаҳрванд бошад. Фақат дар фазои ваҳдат ва ҳамгироӣ метавон ҷомеаи демократӣ ва устуворро бунёд намуд. Таъмини ин ваҳдат вазифаи муқаддаси ҳар фарди бедордил ва зиёӣ мебошад.

Ваҳдат, пеш аз ҳама, маънои муттаҳидии гурӯҳҳо, неруҳои сиёсӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии ҷомеаро дар атрофи як идеяи ягона - давлату миллат -ифода мекунад. Дар шароити давлатҳои пасошӯравӣ, ки аз бархӯрди манфиатҳои қавмӣ, динӣ ва идеологӣ ранҷ мебурданд, эҳёи ваҳдати миллӣ кори саҳл набуд. Вале дар Тоҷикистон, таҳти сарварии Пешвои миллат, ваҳдати миллӣ ҳамчун ҷараёни густариши ҳамдигарфаҳмии умумимиллӣ ва оромсозии ҷомеа амалӣ гардид.

Ваҳдатро метавон ҳам як арзиши фарҳангӣ ва ҳам як принсипи сиёсӣ арзёбӣ кард. Он вақте муассир мегардад, ки аз зеҳни ҷомеа реша мегирад ва дар амалияи сиёсӣ таҷассум меёбад. Дар ин замина, ваҳдат на танҳо василаи рафъи низоъ, балки шарти рушди устувор мебошад.

Таърихи ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон аз ибтидои солҳои 90-уми асри гузашта оғоз ёфта, баъди марҳилаи ҷанги шаҳрвандӣ бо имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ 27 июни соли 1997 ба як марҳилаи нави таърихӣ ворид шуд. Ҳамин тавр, он ба ҷузъе аз ҳувияти сиёсии навини тоҷикон табдил ёфт.Фақат ваҳдати миллӣ тавонист ин ҷароҳатро табобат диҳад ва шомили як раванд созад, ки имрӯз мо онро "суботи миллӣ" меномем.

Ваҳдати миллӣ барои Тоҷикистон на танҳо оромии сиёсӣ, балки шароити мусоид барои рушди иқтисодӣ ва иҷтимоиро фароҳам овард. Пас аз соли 1997, давлат тавонист самтҳои асосии стратегӣ, аз ҷумла, барқарорсозии инфрасохтор, рушди маорифу тандурустӣ, ҷалби сармоягузориҳо ва ба роҳ мондани низоми қонуният ва адолати иҷтимоиро муайян намояд.

Ваҳдат яке аз арзишҳои бебаҳои миллию инсонӣ ба шумор меравад, ки бе он ҷомеа рӯ ба нобасомонӣ ва низоъ меорад. Таърих борҳо собит намудааст, ки миллатҳое, ки ваҳдати миллиро пос доштаанд, дар ҳама гуна шароити душвор муваффақ гардидаанд ва кишварҳои дорои ихтилоф ва тафриқа бошад, дар ҷодаи рушд ба мушкилот дучор шудаанд.

Махсусан барои кишвари мо-Тоҷикистон, ки як давраи ҷанги шаҳрвандиро аз сар гузаронидааст, ваҳдат арзиши ҳаётан муҳим дорад. Созишномаи сулҳ ва ризоияти миллӣ, ки соли 1997 ба имзо расид, намунаи барҷастаи аз нав эҳё гардидани ваҳдат ва ҳамдигарбахшӣ байни мардум буд. Ин сулҳ имконият фароҳам овард, ки кишвар ба роҳи созандагӣ, ободӣ ва пешрафт қадам гузорад.

Ҳифзи ваҳдат танҳо вазифаи давлат нест, балки масъулияти ҳар шаҳрванди бедордил мебошад. Эҳтироми якдигар, таҳаммулпазирӣ, муқовимат ба тафриқасозӣ ва эҳсоси ватандӯстӣ унсурҳоеанд, ки пояи ваҳдати миллиро тақвият мебахшанд. Нақши ҷавонон дар ин ҷода басо муҳим аст, зеро онҳо ояндаи миллатанд ва бо рафтори худ метавонанд фазои ҳамдигарфаҳмиро устувор намоянд.

Мо бояд ёдовар бошем, ки танҳо бо якдилӣ, ҳамдигарфаҳмӣ ва дастгирии ҳамдигар метавонем ҷомеаи мутамаддин, ором ва пешрафта созем. Аз ин рӯ, ҳифзи ваҳдат-қарзи виҷдонии ҳар фарди ватандӯст аст.

Мавҷуда Ҳалимова, муаллими калони кафедраи адабиёти хориҷӣ ва методикаи таълими забон ва адабиёти рус